Najczęstszym czynem niedozwolonym – i tym samym najtrudniejszym do zdefiniowania – jest zaniedbanie. Zaniedbanie definiuje się jako niedołożenie stosownych starań, aby uniknąć przewidywalnej szkody u innej osoby, nad którą sprawuje się „obowiązek wykazania należytej ostrożności”. Wskutek Twojej lekkomyślności może zostać na Ciebie nałożona odpowiedzialność wypłacenia odszkodowania na pokrycie szkody. Osobę można uznać za “nieumyślną” lub “niedbałą”, jeśli nie zachowa ona “należytej ostrożności” w danej sytuacji. Na przykład nalewanie gorącej kawy nad dłońmi znajomego wymaga większego stopnia dbałości niż nalewanie zimnej lemoniady nad zlewem kuchennym. Ogólnie prawo wymaga tego samego rodzaju “wykazania należytej dbałości”, którą wykazuje się rozsądna osoba w tych samych okolicznościach. Nazywa się to normą “rozsądnego człowieka” lub “rozsądnej osoby”.
Najczęstsze przypadki roszczeń wskutek zaniedbania obejmują:
- poślizgnięcia i upadku (osoba upada na czyjejś posesji);
- odpowiedzialność za spożywanie napojów alkoholowych (dostawca alkoholu – czy to gospodarz domu czy barman – zaserwuje zbyt dużą ilość alkoholu nieletniemu lub zauważalnie nietrzeźwemu, który następnie ulegnie wypadkowi ze szkodą dla osób trzecich);
- wypadki komunikacyjne (wypadki spowodowane niedbałym lub lekkomyślnym prowadzeniem pojazdu);
- Błędy w sztuce lekarskiej (kiedy lekarz nie ma odpowiedniego poziomu wiedzy i umiejętności, które przeważnie mają inni lekarze)
Rodzaje zaniedbań
Jeśli wniesiony zostaje pozew o zaspokojenie roszczeń wynikających z wypadku, sędzia lub zespół sędziowski muszą ustalić winnego, gdyż zaniedbania dopuściła się więcej niż jedna osoba włącznie z wnoszącą pozew. Kiedy dla każdej osoby zostanie ustalony udział lub jego procentowa część w zaniedbaniu, przyznaje się odszkodowanie według tego, z jakich norm przewinienia wynika zaistniały stan. Istnieją cztery główne normy stosowane w Stanach Zjednoczonych: “współwina w zaniedbaniu”, “zaniedbanie czysto porównawcze” oraz “zmodyfikowane zaniedbanie porównawcze”, które ma dwie różne opcje modyfikacji. Kilka stanów ma swoje własne unikalne normy ustalające rodzaje i wysokość odszkodowań.
Stan Illinois przestrzega doktryny 51%-owej winy.
Współwina w zaniedbaniu
Współwina w zaniedbaniu wyklucza jakiekolwiek odszkodowanie dla osoby wnoszącej pozew, jeśli była ona w jakiś sposób odpowiedzialna za wypadek. Dlatego też, jeśli sędzia ustali powoda winnego swoich własnych obrażeń nawet w jednym (1) procencie, nie otrzyma on żadnego odszkodowania.
Zaniedbanie czysto porównawcze
W normie zaniedbania czysto porównawczego sędzia lub zespół sędziowski ustala, ile winy w wypadku ponosi każdy uczestnik zdarzenia, a następnie adekwatnie dzieli sumy odszkodowania. Na przykład, jeśli osobę uznano w 40% winną swoich własnych obrażeń, pozostałe strony poniosą jedynie odpowiedzialność za wypłacenie 60% sumy odszkodowania powoda. Ta suma wywodzi się z części winy ustalonej dla każdej z nich.
Zmodyfikowane przewinienie porównawcze
Niektóre stany stosują normę zmodyfikowanego przewinienia porównawczego. Tak jak zaniedbanie czysto porównawcze sędzia lub zespół sędziowski decydują, jak duża odpowiedzialność przypada każdej osobie biorącej udział w wypadku oraz przyznaje odpowiednio wysokość odszkodowania. W odróżnieniu do zaniedbania czysto porównawczego stosuje się tutaj procentowy udział winy powoda. Zastosowanie mają dwie reguły: reguła 50 procent winy i reguła 51 procent winy.
Reguła 50%-owej winy
Jeśli stosuje się regułę 50 procent winy, powód zakładający sprawę w sądzie nie ma prawa do odszkodowania, jeśli jego wina wynosi 50 procent lub więcej. Jeśli natomiast jego wina wynosi 49 procent i mniej, ma prawo do zaspokojenia roszczeń, które zostaną jednak pomniejszone o tę winę. Zatem, jeśli osoba zostanie uznana za winną w 50 procentach, nie otrzymuje odszkodowania. Jeśli natomiast jej wina wynosi 49 procent, jej szkody zostaną pokryte w 51 procentach.
Reguła 51%-owej winy
Jeśli stosuje się regułę 51 procent winy, powód nie ma prawa do odszkodowania, jeśli jego wina wynosi 51 procent lub więcej. Reguła opiera się na zasadzie, w której powód bardziej niedbały niż oskarżony nie powinien otrzymać odszkodowania. W tym przypadku, jeśli powód jest winien spowodowania szkody w 50 procentach, jego szkody zostaną pokryte w 50 procentach, nie otrzyma jednak nic, jeśli uzna się go winnego w 51 procentach lub więcej.